Obrazovanje 4.0: U korak sa industrijskom revolucijom

U Bosni i Hercegovini, kao i u ostalim državama nastalim na teritoriji bivše Jugoslavije i danas je dominantan model sistema obrazovanja sa kraja XIX i početka XX veka, proistekao iz druge industrijske revolucije čija je osnovna karakteristika bila masovna proizvodnja. Brzi tempo industrijalizacije poljoprivrednog društva, organizacija proizvodnje po sistemu montažne trake uz standardizaciju i eliminaciju ručnog rada su stvorili potrebu za velikim brojem radnika sa ograničenim setom radnih veština. Da bi se zadovoljile potrebe za radnom snagom, obrazovanje je takođe prilagođeno masovnoj proizvodnji kroz sistem osnovnih, srednjih, stručnih i visokih škola, koji je proizvodio kadrove prosečnog kvaliteta i sa ograničenim setom radnih veština. U poslednjih 50 godina, napredak informaciono-komunikacionih tehnologija (IKT), sveopšta digitalizacija i automatizacija proizvodnje, pojava Interneta i međusobno umrežavanje fabričkih postrojenja su eliminisali potrebu za nespecijalizovanom radnom snagom. Nasuprot tome, tempo razvoja novih tehnologija od radnika sa specijalizovanim veštinama zahteva permanentno usavršavanje i usvajanje novih znanja. Nažalost, postojeći obrazovni sistem u državama bivše Jugoslavije nije u stanju da prati tempo koji diktira pojava novih IKT, niti industriji da obezbedi u značajnim količinama radnu snagu koja bi svojim kvalitetom mogla da parira modernim izazovima. Kako IK tehnologije proistekle iz četvrte industrijske revolucije mogu da pomognu da se ovaj problem reši

IoT based early warning system for torrential floods

S obzirom na to da je pretežno planinska zemlja, u Bosni i Hercegovini se povremeno dešavaju elementarne nepogode, pre svega poplave, koje mogu prouzrokovati značajnu materijalnu štetu i ljudske žrtve. Postojeći sistem za zaštitu od poplava je zasnovan na praćenju vodostaja velikih reka. Nasuprot tome, katastrofalne poplave su kratkotrajan i turbulentan fenomen, koji može izazvati lavine, ozbiljnu materijalnu štetu i gubitak ljudskih života. Sakupljanjem i analiziranjem podataka u karakterističnim tačkama terena je moguće otkriti situacije koje bi mogle da dovedu do poplave, nizvodno u rečnom basenu. Automatsko grupisanje takvih podataka od strane nadležnih službi bi moglo da obezbedi pravovremenu organizaciju odbrane od poplava. Integracijom softverskih komponenti, senzora i mikrokontrolera sa mrežnim serverom i namenskim softverom je stvoren sistem za rano upozoravanje, sposoban da na vreme uoči rizik od izlivanja reka, kao i rizik od katastrofalnih poplava i lavina. Sistem je zasnovan na mreži automatskih meteoroloških stanica (AMS). koje centralnom serveru šalju podatke u pravilnim vremenskim intervalima, da bi se ovi podaci nakon dalje obrade prikazali osoblju sa odgovarajućim pristupom sistemu.Being predominantly a mountainous country, in Bosnia and Herzegovina natural disasters periodically occur, especially floods, which can cause extensive material damage and human casualties. The existing flood defense system is focused on monitoring the situation on major rivers. In contrast, torrential floods are short-lived but turbulent phenomena, causing landslides, extensive material damage and loss of human lives. By collecting data from characteristic points on the terrain and analyzing them, it is possible to detect a situation which could cause torrential floods further in the river basin. Automated aggregation of such data by the competent services could provide timely organization of flood defenses. By integrating hardware components, sensors, microcontrollers with a Web server and custom built software, an early warning system was created capable of providing timely alerts to the risks of pouring of the rivers, as well as the emergence of torrential streams or landslides. The system is based on a network of automatic meteorological stations (AMS), which submit data at regular intervals to a central server, where this data is further processed and displayed to persons with appropriate authorization level to access the system

IoT based early warning system for torrential floods

S obzirom na to da je pretežno planinska zemlja, u Bosni i Hercegovini se povremeno dešavaju elementarne nepogode, pre svega poplave, koje mogu prouzrokovati značajnu materijalnu štetu i ljudske žrtve. Postojeći sistem za zaštitu od poplava je zasnovan na praćenju vodostaja velikih reka. Nasuprot tome, katastrofalne poplave su kratkotrajan i turbulentan fenomen, koji može izazvati lavine, ozbiljnu materijalnu štetu i gubitak ljudskih života. Sakupljanjem i analiziranjem podataka u karakterističnim tačkama terena je moguće otkriti situacije koje bi mogle da dovedu do poplave, nizvodno u rečnom basenu. Automatsko grupisanje takvih podataka od strane nadležnih službi bi moglo da obezbedi pravovremenu organizaciju odbrane od poplava. Integracijom softverskih komponenti, senzora i mikrokontrolera sa mrežnim serverom i namenskim softverom je stvoren sistem za rano upozoravanje, sposoban da na vreme uoči rizik od izlivanja reka, kao i rizik od katastrofalnih poplava i lavina. Sistem je zasnovan na mreži automatskih meteoroloških stanica (AMS). koje centralnom serveru šalju podatke u pravilnim vremenskim intervalima, da bi se ovi podaci nakon dalje obrade prikazali osoblju sa odgovarajućim pristupom sistemu.Being predominantly a mountainous country, in Bosnia and Herzegovina natural disasters periodically occur, especially floods, which can cause extensive material damage and human casualties. The existing flood defense system is focused on monitoring the situation on major rivers. In contrast, torrential floods are short-lived but turbulent phenomena, causing landslides, extensive material damage and loss of human lives. By collecting data from characteristic points on the terrain and analyzing them, it is possible to detect a situation which could cause torrential floods further in the river basin. Automated aggregation of such data by the competent services could provide timely organization of flood defenses. By integrating hardware components, sensors, microcontrollers with a Web server and custom built software, an early warning system was created capable of providing timely alerts to the risks of pouring of the rivers, as well as the emergence of torrential streams or landslides. The system is based on a network of automatic meteorological stations (AMS), which submit data at regular intervals to a central server, where this data is further processed and displayed to persons with appropriate authorization level to access the system

Internet application for project management in industrial systems

U radu je dat pregled razvoja novog softvera za upravljanje projektima, namenjenog prvenstveno korišćenju u industriji. Osnovni cilj ovog rešenja je da olakša i pojednostavi menadžment informacija i dokumenata u svakodnevnoj inženjerskoj praksi u različitim granama industrije, a prevashodno u firmama koje posluju na više lokacija. Posebna pažnja je posvećena razvoju odgovarajućih rešenja za praćenje, čuvanje i analizu informacija o projektu, kao i pravovremenom dostavljanju tih informacija članovima tima ili drugim odgovornim licima. Novi softver je baziran na Internet komunikaciji i koristi LAMP/WAMP platformu (Linux / Windows, Apache, MySQL, PHP), zbog njene stabilnosti, rasprostranjenosti, cene i jednostavnog održavanja. Modularna struktura softvera omogućuje lako prilagođavanje potrebama firme-korisnika, uz veoma kratak period uvođenja. Njegove glavne prednosti su jednostavno korišćenje, brza implementacija, jednostavno održavanje sistema, brza obuka uz minimalno predznanje korisnika o radu na računaru.An efficient way to collect, analyze and transfer the project information, as well as tracking and coordination of information exchange are crucial for successful project finalization in industrial companies. Project members and teams have to be able to communicate the status of on-going project or projects, and a proper software solution can greatly improve the management of information among them. An overview is given on the development of a new software solution for project management, mainly for use in industrial environment. The main concern is application in everyday engineering practice in various, mainly distributed companies. Having this in mind, special care has been devoted to development of appropriate tools for tracking, storing and analysis of the information about the project, and in time delivering to the right team members or other responsible persons. The proposed project management solution is Internet-based and uses LAMP/WAMP (Linux or Windows - Apache - MySQL - PHP) platform. Main advantages of this software are simple usage, quick implementation, easy system maintenance, short training and only basic computer skills required from operators

Unapređenje performansi eCommerce sistema zasnovanog na "Oxid eSales" frejmvorku

Oxid eSales je eCommerce frejmvork otvorenogkoda izrađen u PHP programskom jeziku i koji koristiMySQL/MariaDB sistem za upravljanje bazom podataka.Platforma je popularna na nemačkom govornom području iokuplja veliki broj kompanija i nezavisnih programera koji nudesopstvene module i šablone (templejte) kojima se menjaju ilidopunjuju kako osnovni set funkcionalnosti, tako i dizajnodnosno korisnički interfejs platforme. Iako je ovakav biznismodel opšteprihvaćen u IT industriji, često se dešava daponuđena rešenja ne ispunjavaju očekivane tehničke standarde,što se između ostalog ispoljava i kroz umanjene radneperformanse onlajn prodavnice. Uzrok tome mogu bitineoptimizovani kod i/ili SQL upiti, što iziskuje povećanjeprocesorskog vremena i utroška radne memorije, a pokušajinaknadne optimizacije su otežani glomaznim sistemom fajlova

Unapređenje procesa upravljanja voznim parkom komunalnih preduzeća primenom web baziranih informacionih sistema

Iako se u Republici Srbiji ulažu napori u ciljuunapređenja organizacije, menadžmenta i profitabilnostikomunalnih preduzeća (KP), ona se i dalje smatraju uspešnimako izvršavaju svoju osnovnu funkciju i pri tome ne generišugubitke. U zavisnosti od veličine teritorijalne jedinice, komunalneposlove može obavljati više usko specijalizovanih preduzeća, dokse u manjim mestima izvršavanje komunalnih poslova poveravajednom preduzeću sa nekoliko organizacionih jedinicaspecijalizovanih za određenu vrstu posla. Zajedničko svim KP jekompleksan vozni park (flota) u čiji sastav ulaze vozila i radnemašine različitih vrsta i namena, bez kojih ovakva preduzeća nemogu da obavljaju svoju delatnost. U voznim parkovima se moženaći od nekoliko desetina do nekoliko hiljada jedinica, od čijeoperativnosti i iskorišćenja direktno zavisi efikasnost radaorganizacionih jedinica u preduzeću, preduzeča kao celine, ačesto i više preduzeća na nivou grada kao jedinstvenog sistema.Da bi se ovakvim sistemima efikasno upravljalo, neophodno jeorganizovati efikasnu razmenu informacija izmeđuorganizacionih jedinica u okviru preduzeća, ali i razmenuinformacija između preduzeća, kako bi menadžment u realnomvremenu imao aktuelne podatke o raspoloživosti mašina, ljudstvai ostalih resursa neophodnih za njihovo funkcionisanje i naosnovu toga donosio odgovarajuće odluke

Optimizacija upravljanja flotom primenom GPS i veb tehnologija

Primena GPS i veb tehnologije može bitno daunapredi i optimizuje sistem upravljanja voznim parkom. Ovetehnologije mogu da obezbede važne podatke o kretanju, brzini,stajanju i lociranju vozila, kao i druge prateće podatke. Korisniksistema primenjujući GPS i veb tehnologije dobija informacije naosnovu kojih može lakše, ekonomičnije i dinamičnije dakoordiniše vozila na terenu, ali i da optimizuje prateće troškovekao što su troškovi održavanja, goriva, registracije vozila i sl.Osim toga, ove tehnologije omogućavaju otkrivanjeneautorizovanih aktivnosti vozila, odnosno smanjenjezloupotreba

Predlog e-government rešenja za matične urede u BiH

Bosna i Hercegovina nije sistematski pristupila procesu uvođenja ICT u javnu upravu, a jedna od posledica je da javne službe još uvek ne pružaju e-Government usluge koje bi olakšale komunikaciju između građanstva i privrede sa jedne, i državnih službi sa druge strane. Uvođenje standardizovnih e-Government rešenja otežava činjenica da javne službe koriste različite operativne sisteme i softverska rešenja, uz nepostojanje horizontalne i vertikalne elektronske komunikacije. U ovom radu je opisan primer kako se primenom savremenih internet tehnologija na relativno lak, brz i jeftin način mogu izrađivati e-Goverment servisi u formi veb aplikacija. Ovakva rešenja funkcionišu na različitim platformama, zadovoljavaju bezbednosne kriterijume, mogu međusobno da komuniciraju i razmenjuju podatke, i mogu da se vizuelno integrišu u postojeće veb portale

The analysis of geometry and welded joint heterogeneity effect on Charpy specimen behaviour

U radu je analiziran uticaj geometrije (oblik zareza, dimenzije epruvete) i heterogenosti materijala (mismečing zavarenog spoja) na ponašanje Šarpi epruvete. Primenjena je dvo- i trodimenzionalna naponska analiza metodom konačnih elemenata (MKE) za rešavanje ovog problema, čime je dobijen raspored naponskih polja i plastične deformacije u epruveti i prikazano njeno ponašanje.The effect of geometry (notch shape, specimen size) and materials heterogeneity (mismatching in welded joint) on the Charpy specimen behaviour is analysed in the paper. Two- and three-dimensional stress analyses by finite element method (FEM) are applied in solving this problem, thus providing stress-fields and plastic deformation distribution in specimen, and presenting its behaviour

The analysis of geometry and welded joint heterogeneity effect on Charpy specimen behaviour

U radu je analiziran uticaj geometrije (oblik zareza, dimenzije epruvete) i heterogenosti materijala (mismečing zavarenog spoja) na ponašanje Šarpi epruvete. Primenjena je dvo- i trodimenzionalna naponska analiza metodom konačnih elemenata (MKE) za rešavanje ovog problema, čime je dobijen raspored naponskih polja i plastične deformacije u epruveti i prikazano njeno ponašanje.The effect of geometry (notch shape, specimen size) and materials heterogeneity (mismatching in welded joint) on the Charpy specimen behaviour is analysed in the paper. Two- and three-dimensional stress analyses by finite element method (FEM) are applied in solving this problem, thus providing stress-fields and plastic deformation distribution in specimen, and presenting its behaviour